Na een hele dag bussen in een minivan komen we tegen het avondeten aan in de hoofdstad van Cambodja: Phnom Penh. Na een koude douche en een snelle (maar smakelijke, want Indische) hap, nemen we de tuktuk richting luchthaven, richting Wannes (Jasmien haar grote broer). Onderweg rijdt een zatte brommerbestuurder bijna tegen onze tuktuk, wijkt daardoor uit, maar veel te scherp door zijn vervormde inschattingsvermogen en komt met een smak op de grond terecht. Wij schrikken ons een hoedje, maar voor de rest kijkt bijna niemand op of om. De tuktukchauffeur doet wel een telefoontje voor de arme zatlap, maar vertraagt daarbij geen seconde. Azie...
Om iets na half 11 komt hij dan toe: Wannes. Moe maar alive and kicking!!! We drinken samen onze eerste Ankor en Cambodia biertjes, schol!
De volgende dag vliegen we er meteen in met een grote brok zware geschiedenis van Cambodja, namelijk van Pol Pot en zijn Rode Khmer.
De eerste stop is het Tuol Sleng Genocide Museum. Dit gebouw deed eerst dienst als middelbare school. Onder het regime van Pol Pot werden alle scholen echter afgeschaft. Kennis als ook iedereen die kennis bezat (onderwijzers, intellectuelen, ...) werden geweerd door zijn regime (en dat terwijl hij zelf onderwijzer was). Enkel in arbeid kon heil gevonden worden. Daarom werd iedereen ook naar het platteland gestuurd om er arbeid te verrichten en in gemeenschappen te gaan wonen.
Deze voormalige school in Phnom Penh werd omgedoopt tot de legendarische 'Security Prison 21' en deed dienst vanaf de machtsgroei van de Rode Khmer in 1975 tot en met de val van de Rode Khmer in 1979. In deze gevangenis werden naar schatting 14 000 tot 20 000 gevangenen vermoord... Bij de bevrijding werden slechts 7 overlevenden teruggevonden. Daarnaast trof men er ook enkele lijken aan van gevangenen die het slachtoffer werden van de laatste martelingen.
De gevangenen werden door martelingen gedwongen tot valse verklaringen en tot het 'verklikken' van familie/vrienden/kennissen. Daarop werden deze personen, samen met hun hele gezin gevangen genomen en meestal ook vermoord. De paranoia van de Rode Khmer en Pol Pot werd steeds groter en steeds meer landgenoten werden als potentiele gevaren gezien. Op de duur verdacht men zelfs leden van hun eigen partij, en werden ook zij naar de S21 gevangenis gebracht onder het motto 'beter 100 onschuldigen doden, dan 1 vijand laten leven (Pol Pot)'.
De Rode Khmer legde alle gegevens vast in een administratie met de 'bekentenissen' nauwkeurig genoteerd als ook foto's van de gevangenen. Deze bekentenissen werden door Dutch, de directeur van de gevangenis, doorgebriefd naar Pol Pot om toestemming te krijgen tot het vermoorden van de gevangene. Soms zijn er zelfs foto's van vóór en na de marteling. Niet alle foto's werden teruggevonden, maar de foto's die er zijn, worden in de oude klaslokalen/martelkamers/gevangenissen tentoongesteld en grijpen enorm aan. Bejaarde mensen, vaders, moeders, leeftijdsgenoten, peuters, ... zonder te weten wat er met hen zal gebeuren of waar ze dit aan hebben verdiend. Daarnaast krijg je ook een beeld van de gevangenissen: soms een heel klaslokaal waar iedereen naast elkaar geketend lag, soms een klaslokaal met houten panelen, soms met bakstenen in kleine cellen verdeeld van ongeveer 1 op 2 meter. Ook enkele martelkamers staan open voor publiek; een klaslokaal met een ijzeren bed zonder matras in het midden, met de ketens nog aan en soms nog marteltuigen ernaast. De wreedste martelingen werden gebruikt. Soms deed het echt middeleeuws aan, en dat in de 20e eeuw...
Daarna bracht onze tuktukchauffeur ons naar Choeng Ek, ofwel de Killing Fields. Er zijn over heel Cambodia na het regime van Pol Pot massagraven teruggevonden, met Choeng Ek als grootste en meest bekende.
Hier werden duizenden Cambodianen als ook enkele buitenlanders afgeslacht en begraven in massagraven. Vanuit S-21 gevangenis, maar ook vanuit andere gevangenissen in de buurt, werden gevangenen hier naartoe gebracht. Alle namen werden zorgvuldig bijgehouden in lijsten. Onder meer om er voor te zorgen dat de hele familie van de verdachte werd vermoord, ook de kinderen, vanuit het idee dat er dan niemand meer overbleef om wraak te kunnen nemen. Dat houdt dus in dat ook baby's werden vermoord. Naast een van de massagraven staat een grote boom. Hierop werden resten van schedels en hersenen aangetroffen. Deze boom werd gebruikt om de baby's voor de ogen van de jonge moeders met hun hoofd op dood te slaan, om daarna over te gaan tot de afslachting van de moeders zelf.
De gevangenen waren vaak naakt en door het gevangenschap ontdaan van al hun waardigheid. De massamoorden gebeurden steeds 's nachts en onder begeleiding van luide strijdmuziek om de kreten van de slachtoffers te smoren en geen argwaan te wekken bij buurtbewoners. Om diezelfde reden en omdat kogels te duur waren, gebruikte men geen vuurwapens. De gevangenen werden afgeslacht met allerhande werktuigen: machetes, schoppen, hamers, bijlen, bamboestokken... Een pijnlijke gruwelijke dood. De lijken werden in een put geduwd, waarna men er een chemisch product over goot. Ten eerste om de geur te maskeren, maar ook om er zeker van te zijn dat eventuele overlevenden toch nog de dood vonden.
Wat je nu nog van de massagraven ziet zijn een soort van kraters in de grond. Door de gassen die van de rottende lijken kwamen werd de grond eerst omhooggestuwd, om later in het proces weer in te zakken. Nog steeds komen er, vooral dan in het regenseizoen, botten naar boven drijven. Deze worden allemaal verzameld en opgeslagen in een centrale stupa.
Er is ook nog een heel kleine museum gevestigd op de site. Daarin stelt men onder andere de 4 laatste overlevende Rode Khmer-leiders voor die vervolgd worden voor misdaden tegen de menselijkheid. Slechts 1 daarvan, Dutch, bekent zijn misdaden.
Pol Pot zelf heeft na de val van zijn regime nog een teruggetrokken en relatief gelukkig bestaan geleid in de jungle in Cambodia tot en met zijn dood in 1998. In totaal zijn naar schatting 2 tot 4 miljoen mensen gestorven onder zijn leiderschap. De gecombineerde effecten van dwangarbeid, ondervoeding, slechte medische zorg en executies resulteerden in de dood van ongeveer 21% van de Cambodjaanse bevolking.
Een hele zware brok geschiedenis op 1 dag, en nu ook een brokje voor jullie op de blog om te lezen. Maar het is een deel van de geschiedenis van Cambodia, een deel dat zich nog maar een kleine 40 jaar geleden afspeelde...
Stupa
De volgende dag staat er iets lichters op het menu: de Russian Market. Dit is een enorm grote overdekte markt met werkelijk vanalles. Etenswaren, souvenirs, huishoudartikelen, schoenen en kleren, ... We kwamen er vanalles tegen. We slaan enkele souvenirs in en slenteren de rest van de dag wat rond in de buurt van ons hostel en maken nog het een en het ander in orde.
's Avonds trekken we weer wat verder de stad in op zoek naar een avondmaal. Die zoektocht lijkt eerst op een flop uit te lopen: we lopen door verlaten straten met grote grauwe gebouwen. Tot we een hoek omslaan en enkele 'Ankor beer'-borden ontdekken = het teken dat er local eettentjes zijn. We zetten ons ergens neer waar ze klaarblijkelijk heel verheugd zijn met de buitenlandse gasten, maar amper Engels kunnen. We kunnen er een soort van minibbq eten die we zelf bedienen op onze tafel. SMULLEN!!! Echt enorm lekker gegeten, voor geen geld. Moe tevreden en met een buikje vol kunnen we gaan slapen om de volgende dag terug door te trekken.
Dag Tom en Rein, amai zeg, dat is wel zware kost om zo 's morgens te lezen. Maar wel interessant, hé, weeral iets bijgeleerd. Ik zie dat jullie nog altijd de tijd van jullie leven hebben, dus doe zo verder. Dikke zoen, tante Brenda
BeantwoordenVerwijderen